Vraag tien personen binnen je team of ze weten wat het doel is van het team of bedrijf en je krijgt vage of helemaal geen antwoord. Uit onderzoek blijkt dat slechts 37% van de ondervraagden het hoe en waarom van de doelen van de eigen organisatie begrijpt.1 Dit is zorgelijk, want hoe kun je goed samenwerken als niemand precies weet wat het doel is?
Het ontbreken van een gedeeld gedragen motiverend(e) doel(en) leidt ertoe dat mensen overspoeld raken door verschillende prioriteiten, dubbel werk doen, foute uitgangspunten hanteren en energie verspillen.2 Hoe meer de individuele teamleden hetzelfde antwoord geven op de vraag wat hun teamdoel is, hoe groter de kans op goed teamwerk. In dit blog gaan we dieper in op de eerste succesfactor van ons TOP TEAM-model: motiverende doelen.
Iedereen moet weten waar het noorden ligt
Als je motiverende doelen wilt hebben in het team of in de organisatie, zijn drie punten belangrijk.
1) Je moet weten wie jullie zijn.
2) Je moet weten waar jullie naar toe willen.
3) Je moet weten hoe je daar als team gaat komen.
Dit klinkt simpel, maar als we naar de teams kijken die wij trainen blijkt dit in de praktijk vaak lastig. We zien dat teamleden vaak geen idee hebben wat de missie, visie en doelstellingen zijn binnen hun team of organisatie. De gezamenlijke doelen zitten niet in hun hoofden en haarvaten. Als we verder doorvragen waarom teams dit niet helder hebben, krijgen we de volgende antwoorden:
- ‘Missie, nog nooit van gehoord.’
- ‘Is toch niet belangrijk, ik weet echt wel wat er moet gebeuren.’
- ‘Het management heeft ooit een missie en visie ontwikkeld ergens in een achterkamertje.’
- ‘Onze organisatie heeft wel een doel, maar voor ons als team veel te abstract.’
- ‘We weten eigenlijk niet zo goed waar we moeten beginnen.‘
- ‘Wat is eigenlijk het verschil tussen: visie, missie, opgave, doelstellingen en strategie?’
- ‘Aaah dat is management gepraat, hup handen uit de mouwen.’
Wij zijn ervan overtuigd dat motiverende doelen essentieel zijn voor een echt top team. Michael West, een professor uit Engeland die al jarenlang teamwerk onderzoekt, zegt dat een helder gedeeld doel misschien wel de enige kritische succesfactor is voor goed teamwerk.3 Tijdens onze teamtrainingen en teamcoaching staan we hier ook altijd bij stil. Want zo krijg je als team focus!
Gemotiveerde doelen geven richting
Als we alle schillen van samenwerken binnen het team afpellen, dan komen we bij de basis van een organisatie. En dat is niets meer of minder dan een relatie tussen mensen die is aangegaan om een bepaald doel te realiseren.4
Een inspirerend doel geeft richting aan de gezamenlijke activiteiten in het team. Dat doel is zowel een uiting van de motivatie van het team – waar het team voor wilt gaan, waar hun drive zit – alsook een aanjager voor de motivatie van de teamleden. Elk teamlid weet waaraan zijn werk moet bijdragen en kan checken of dat nog steeds het geval is.5 Daarnaast is een helder doel behulpzaam als het moeilijk wordt in een team en om er samen uit te komen. Binnen Defensie zeggen wij dan ook; ‘de opdracht staat centraal.’
Eerst vertragen, dan versnellen
Een gedeeld motiverend doel creëren vraagt rust, tijd en oprechte nieuwsgierigheid naar ieders ideeën. Vaak nemen teams hier geen tijd voor en dat is dood en doodzonde. Teamleden binnen een organisatie zijn meestal gewend om vooral hard te werken en spenderen minder tijd aan dialoog en reflectie.
Soms moet de boog even ontspannen, om hem vervolgens nog sterker en krachtiger te maken. Want als je sterke spieren wilt hebben dan weten we allemaal wat ons te doen staat. Je moet daarvoor trainen en tijd voor inregelen. Dit geldt ook voor het opstellen en uitvoeren en communiceren van motiverende doelen. Je spendeert eerst tijd aan het creëren van doelen, zodat je de rest van de tijd profiteert van meer focus, energie, samenwerking en geluk. De belangrijkste reden dat de meeste teams niet bereiken wat ze willen, is dat ze niet weten wat ze willen!
Motiverende doelen hebben de volgende kenmerken:
- Ze geven richting aan het handelen van het team als geheel en dat van de individuele teamleden.
- Je creëert ze samen als team door dialoog te voeren met elkaar.
- Het creëren ervan is een continu proces waarin je reflecteert op waar je staat en bijstelt waar nodig.
- Tijdens het creëren en realiseren ervan ontwikkel je jezelf als team. 6
Iedereen een inspirerend doel
Wij zijn van mening dat iedereen inspirerende doelen nodig heeft. Je hoeft dan ook niet te wachten tot het management van de organisatie een visie heeft geformuleerd. Visie is de verantwoordelijkheid van ieder persoon op elk niveau binnen de organisatie.7 Hierdoor kun je afstemmen of jouw doelen en de doelen van jouw team ook bijdragen aan de doelen van de organisatie. Hierdoor ben je helder, transparant en weet je waar je staat en voor gaat. Motiverende doelen werken door in het handelen. Want zoals je vast begrijpt, is het simpeler om een puzzel te leggen als je de afbeelding weet. 8
Hoe maak je inspirerende doelstellingen?
Dat begint met het nieuwsgierig zijn richting de toekomst. Stel je teamleden bij het maken van motiverende doelen de volgende vragen:
- Zou je voor een team of organisatie met dergelijke motiverende doelen willen werken?
- Zie je voor jezelf een plaats in deze doelen?
- Helpen de doelen je bij het bepalen van je prioriteiten?
- Zijn de doelen motiverend en enthousiasmerend?
Als je alle teamleden bij het formuleren van de inspirerende doelstellingen betrekt zal iedereen zich er beter voor inzetten.
Show, don’t tell!
Oke, de motiverende doelen zijn ontwikkeld. Nu komt het moeilijkste gedeelte. Teamleden zullen namelijk moeten gaan bijdragen aan de doelen. Daarvoor is discipline nodig. Discipline ontstaat als motiverende doelen samen gaan met toewijding. Het tegenovergestelde hiervan is gemakzucht, belangrijke zaken in het leven opofferen voor een kort moment van bevrediging. Het team moet verantwoording willen afleggen voor de afgesproken doelen.
Daarnaast zijn er zijn zes randvoorwaarden nodig voor de juiste uitvoer: duidelijkheid en je rol, commitment, doelstellingen vertalen naar actie(s), middelen en mogelijkheden hebben, beslissingsbevoegdheid hebben en verantwoordelijkheid voelen. Want als jullie niet voor je klanten, patiënten of leerlingen zorgen, doet iemand anders dat wel.
Kort samengevat zijn er voor motiverende doelen zijn drie aspecten belangrijk. Hoe de motiverende doelen tot stand komen (ontwikkeling), hoe de motiverende doelen uitgedragen wordt (communicatie) en hoe hij nageleefd wordt (handelen).9
‘’Goede voornemens zonder plan zijn fantasieën. Een doel zonder plan is een wens. Om te slagen zal een vrijblijvende fantasie moeten worden omgezet in een duidelijk doel. Bij dit doel hoort een plan van aanpak. Inspiratie, wilskracht, toewijding en discipline zijn hier sleutelwoorden.’’ (Leth)
Lees ook ons blog over het TOP TEAM-model.
1 Covey, 8ste eigenschap. (2014)
2 Blanchard, over leiderschap. (2015)
3 West, M. (2012)
4 Covey, 8ste eigenschap. (2014)
5 Derksen, Goed teamwerk. (2021)
6 Derksen, Goed teamwerk. (2021)
7 Blanchard, Over leiderschap. (2015)
8 Quinn, Handboek managementvaardigheden. (2015)
9 Blanchard, Over leiderschap. (2015)