Jij hebt hart voor de zaak en dat heb je de afgelopen tijd gedurende COVID nog maar eens bewezen. Vanwege de fluctuerende besmettingscijfers en de daaropvolgende maatregelen van de overheid werd er een groot beroep gedaan op jouw flexibiliteit. Dat de laatste maatregelen sinds kort zijn opgeschort, wil helaas nog niet zeggen dat in jouw werksituatie alles weer bij het oude is. Nog steeds melden zich om de haverklap collega’s ziek en nu de reguliere werkzaamheden weer hervat kunnen worden, komt er alleen maar meer werkdruk op jou en je collega’s te staan. De te hoge werkdruk is al herhaaldelijk bij jouw leidinggevende Rick aangekaart, maar er lijkt niets te veranderen. Rick staat maar zelden op de werkvloer, want hij moet naar allerlei uiterst belangrijke cursussen voor leidinggevenden. Als Rick op een maandagochtend vraagt wie een taak wil uitvoeren in het belang van het team zwijgt iedereen. Niemand wil deze verantwoordelijkheid er ook nog eens bij. Iedereen kijkt Rick stilzwijgend aan.
In deze blog vertellen wij je over leiderschap ten behoeve van samenwerking binnen het team. Een belangrijk thema in onze (team)trainingen. Leiderschap is namelijk altijd gebonden aan situaties en uitdagingen waar een team mee te maken heeft. Het is het uitvoeren van al die gedragsvormen die een team helpen in het bereiken van de gewenste resultaten en bijdragen aan de levensvatbaarheid van het team, oftewel teameffectiviteit.
Wanneer is een leider zinvol en wordt deze geaccepteerd?
Of we een leider als team nodig hebben en of we acceptatie hebben bij een leidinggevende wordt door grofweg 3 zaken bepaald:
- Heeft het in een situatie een toegevoegde waarde om iemand te volgen?
- Wie heeft in deze situatie een toegevoegde waarde als leider (kennis, vaardigheid, ervaring)?
- Is de persoon die de leiding neemt te vertrouwen?
Wanneer is iemand een goede leider?
Denk eens na over de volgende vragen: Voor wie ben jij gemotiveerd om je best te doen op het werk? Voor wie heb jij respect binnen jouw bedrijf/organisatie? Wie vind jij een inspirerende leider? En waarom is dat?
Wij schatten in dat jouw redenaties veel overeenkomsten heeft met de onderstaande punten. Een goede leider:
- is integer, kan worden vertrouwd;
- is eerlijk en probeert geen onredelijk voordeel te halen;
- neemt verantwoordelijkheid voor zijn of haar gedrag;
- houdt zich aan afspraken en beloftes;
- heeft geen dubbele agenda;
- is bereid te zoeken naar een constructieve oplossing;
- geeft toe en voelt schuld wanneer hij of zij een egoïstische keuze heeft gemaakt.
Richtlijnen voor inspirerend leiderschap
Binnen onze teamtrainingen gaan we uit van een aantal bepalende richtlijnen voor inspirerend leiderschap ten behoeve van het team.
- Geboren leiders bestaan niet. 1 Iedereen heeft potentieel om een leider te worden. Dit betekent dat niet van “nature” vaststaat wie de leider zou moeten zijn. De opdrachten in onze originele teamtrainingen zijn daarom divers, waarbij teams al het potentieel van hun teamleden moeten gebruiken en inzetten om door middel van samenwerking de opdrachten te doen slagen.
- De leiderschapsstijl die je hanteert als leider moet afhankelijk zijn van de situatie binnen het team. Leiderschapsstrategieën die effectief zijn in de ene situatie, zijn niet noodzakelijkerwijs effectief in een andere situatie. Sterker nog: strategieën die gisteren effectief waren, kunnen in dezelfde situatie vandaag niet meer effectief zijn. 2 De interventies die wij in onze trainingen doen verschillen qua intensiteit. Hierdoor zal de ene leiderschapsstijl meer zijn vruchten afwerpen dan de ander. Dit laten we jullie ervaren door te doen.
- Wanneer je een groep mensen bij elkaar plaatst en hen een taak geeft, ontstaat er binnen enkele seconden een leider-volg structuur. Variabelen die in een team spelen (groepsdynamiek) zijn onder andere competentieniveau, ontwikkelingsfase, type groep, klimaat in de organisatie en aard van de taak. Om hier inzicht in te krijgen, vragen wij teams voorafgaand aan een training een enquête of vragenlijst in te vullen. Zo kunnen we de juiste focuspunten in de training leggen. Iedere training bij ons is uniek, afgestemd op de beginsituatie en behoeften van jouw team. Hierdoor versterken we teams door ze een echte beleving aan te bieden.
- Leiderschap komt voort uit samenwerking en dient het belang van de groep. Volgens de grootste managementdenkers van de afgelopen vijftig jaar (Drucker, Covey, Collins, Lencioni, Blanchard, Sinek & Senge) is dienend leiderschap de enige echte vorm van goed leiderschap.3 Dit wil zeggen dat je bijdraagt aan de groei en ontwikkeling van de mensen in jouw team door je eigen groei en ontwikkeling. Het is een manier van “zijn” waarbij je de belangen van anderen, van het grotere geheel (het team of de organisatie), op de eerste plaats stelt. Je handelt niet uit angst; vinden ze mij nog wel aardig, of om je eigen ego behoeften te bevredigen; status, aanzien, macht, geld. Dienend leiders kennen hun ego en zijn in staat de nukken, behoeften en angsten van het ego te onderkennen en te parkeren. Lees meer hierover in ons blog Persoonlijk leiderschap als rode draad. Dienend leiderschap is een vorm van “lead by example” zoals wij dat vanuit het militair gedachtengoed noemen. Het zijn leiders die de ander behandelen zoals ze ook zelf behandeld willen worden. Wil je constructief aan de slag met leiderschap, dan vinden wij vier zaken essentieel om je goed te ontwikkelen als dienend leider voor de groep:
- kennis van leiderschap
- zoek rolmodellen, zodat je een voorbeeld hebt
- regel eerlijke feedback, weet hoe je het zelf doet als leider
- laat je coachen in onze training Inspirerend Leiderschap
- Leiders moeten navigeren door een wereld die bol staat van schijnbare tegenstellingen. Ze moeten kunnen kiezen tussen uitersten. “OF-OF denken” opgeven en denken in “EN-EN”. Ze moeten zich bijvoorbeeld focussen op de toekomst én tegelijkertijd aandacht besteden aan het heden. Ze moeten innovatie en het nemen van risico’s aanmoedigen, maar dienen tevens de stabiliteit en continuïteit van de organisatie te garanderen. Leiders moeten hard maar ook hartelijk zijn. 4 Dit contrast komt ook terug in onze trainingen. Je gaat binnen onze uitdagende groepsactiviteiten, vaak buiten de comfortzone van de groep, in een natuurlijke omgeving aan de slag. Juist door contrast gaat jullie team groeien, leert het team door interactie situaties erkennen en worden ze bewust van hun mindset en gedragingen. Dit draagt bij aan de ontwikkeling van jouw team.
Contact
Hoe uit leiderschap zich bij jullie in het team? Is er sprake van leiderschap ten behoeve van het team? Of is hier met elkaar nog winst in te behalen? Wij helpen jullie graag om samen nóg beter en sterker te worden als team. Neem contact met ons op over de mogelijkheden.
1 Remmerswaal, J. 2013. Groepsdynamica. Uitgeverij Boom/Nelissen
2 Hersey, P. (1989). Situationeel leidinggeven. Uitgeverij: Veen
3 Nuijten, I. (2021). Dienend leiderschap. Uitgeverij: Boom
4 Quinn, R. (2016). Handboek managementvaardigheden. Uitgeverij: Boom